Crowd funding και videogames: φούσκα ή κέντα στον άσο;

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: την έννοια του crowd funding. Όπως υποδηλώνει και η λέξη, το crowd funding είναι η χρηματοδότηση ενός πρότζεκτ κατ’ ευθείαν από το πλήθος. Θες να ηχογραφήσεις ένα άλμπουμ, να δημιουργήσεις ένα παιχνίδι, να κατασκευάσεις ένα gadget, δεν έχεις τα απαραίτητα χρήματα και δεν μπορείς ή δεν θες να βρεις χρηματοδότη. Τι κάνεις; Ανεβάζεις την ιδέα σου σε ένα site τέτοιου τύπου, προσπαθώντας να πείσεις το κοινό να σε υποστηρίξει οικονομικά, όχι με την… καλή τους την ψυχή αλλά προσφέροντάς τους ανταλλάγματα –ανάλογα της συνεισφοράς τους.

Το crowd funding βέβαια ξεκίνησε πολύ πριν την εμφάνιση του διαδικτύου, ωστόσο στην εποχή του ίντερνετ άνθισε πολύ πιο εύκολα και γρήγορα καθώς τα νέα για διάφορα ενδιαφέροντα πρότζεκτ διαδίδονταν σε χρόνο dt. Αν και υπάρχουν διάφορα sites που ασχολούνται με το «άθλημα», δίνοντας βήμα σε κάθε λογής πρότζεκτ, αυτό που κρατά τα ηνία είναι με διαφορά το Kickstarter. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2009 και έχει φιλοξενήσει περισσότερα από 100.000 πρότζεκτς, έχοντας χρηματοδοτήσει παράλληλα το 43,98% εξ αυτών. Μέσα από την πλατφόρμα του έχουν μαζευτεί συνολικά $740 εκατ. με τον αριθμό των ατόμων που έχουν δώσει το κατιτίς τους να ανέρχεται στα 4,6 εκατ. –το 1,3 εκατ. από δαύτους έχουν χρηματοδοτήσει και δεύτερο πρότζεκτ! Εντυπωσιακά νούμερα, δεν βρίσκεις;

Κι όμως, το Kickstarter «άνθισε» και μετατράπηκε από μία niche πλατφόρμα σε ένα mainstream κοινωνικό δίκτυο μιας νέας τάξης πραγμάτων χάρη σε ένα… videogame! Το Double Fine Adventure της Double Fine του Τιμ Σάφερ, ήταν ένα προτζεκτάκι που έψαχνε μόλις $400.000. Τελικά έφτασε να μαζέψει $3,34 εκατ. από 87.142 μέλη του δικτύου και σπάζοντας κάθε ρεκόρ εκείνη την εποχή (Φεβρουάριος 2012), να χαρίσει στο Kickstarter άπειρη προβολή –και μάλιστα σε ένα κοινό ανοιχτό και διατεθειμένο να στηρίξει ιδέες σαν κι αυτό.

Business plan anyone?

Τα παραπάνω είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη, η σκοτεινή, είναι η παραδοχή από πλευράς Double Fine μερικούς μήνες αργότερα, πως τα χρήματα που μάζεψε εν τέλει δεν έφτασαν για να αναπτυχθεί το παιχνίδι, ωστόσο η χρηματοδότησή του συνεχίστηκε από ιδία κεφάλαια. Και μιλάμε για πρότζεκτ που αρχικά είχε κοστολογηθεί στα 400 χιλιάρικα. Εδώ τουλάχιστον η Double Fine είχε τη δυνατότητα να παραμείνει εντάξει απέναντι στο κοινό που την πίστεψε. Στην περίπτωση του Code Hero, τα $170.000 έγιναν «αέρας» (κι ας… αναπτύσσεται ακόμα το παιχνίδι) με όσους είχαν συνεισφέρει να ακούν κανόνια μέχρι και σήμερα.

Βέβαια για κάθε αποτυχία, το Kickstarter έχει να επιδείξει και ένα success story, τουλάχιστον στο gaming: το Double Fine Adventure, το Project Eternity (πνευματικός διάδοχος του Planescape Torment), το Wasteland 2, η Android κονσόλα Ouya, το Oculus Rift, το Omni, το Tex Murphy: Tesla Effect, το Shadowrun Returns και τόσα ακόμα. Γενικώς, τα videogames έχουν εξελιχθεί στην πιο επιτυχημένη κατηγορία του site. Λογικό, αν θες τη γνώμη μου. Το κοινό της είναι μονίμως online, είναι σε θέση να αξιολογήσει ένα ημιτελές πρότζεκτ, είναι εξοικειωμένο με την προσφορά χρημάτων για έναν σκοπό και γενικώς… το ‘χει.

Έλα που όμως οι δημιουργοί δεν είναι απαραίτητα και επιτυχημένοι επιχειρηματίες. Περισσότερο καλλιτέχνες θα τους χαρακτήριζες, παρά χαρτογιακάδες, ικανούς να σκεφτούν τετράγωνα και να ολοκληρώσουν ένα σωστά δομημένο business plan. Οπότε; Οπότε τα φαινόμενα σαν τα παραπάνω, με δικαιολογίες τύπου «Υπήρχαν πολλά παράπλευρα έξοδα που δεν είχαμε υπολογίσει και έτσι ξεμείναμε», ούτε αναπάντεχα είναι, ούτε να υφίστανται θα πάψουν κι αυτό λόγω της ίδιας της φύσης του crowd funding. Το indie development αφορά, όχι τα startups ή το επιχειρείν.

The next big thing

Το ερώτημα είναι αν το crowd funding μπορεί να στηρίξει επαρκώς το gaming, παίρνοντας επ’ ώμου στο μέλλον ένα ποσοστό κυκλοφοριών: ως επί το πλείστον εκείνες που απευθύνονται σε ένα περιορισμένο κοινό και που ως εκ τούτου, καμία EA, Activision, Ubisoft & Σία δεν θα κάτσει να ασχοληθεί μαζί τους. Μπορεί λοιπόν; Υπό προϋποθέσεις ναι.

Ξεκαθαρίζω κατ’ αρχάς ότι το crowd funding δεν παίζει με τίποτα να υποκαταστήσει τον παραδοσιακό τρόπο χρηματοδότησης, ανάπτυξης και έκδοσης των videogames. Για έναν ΑΑΑ τίτλο απαιτούνται μερικά εκατομμύρια «backers» και μερικές δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, πάμε δηλαδή σε μια κλίμακα που δεν μπορεί να στηρίξει το crowd funding –κι ας «πανηγύριζαν» υπερβάλλοντας με τις πρώτες του επιτυχίες ακόμα και συνάδελφοι. Το crowd funding θα πρέπει να συμβιβαστεί με την ιδέα του «cool alternative», της εναλλακτικής λύσης για τις ψαγμένες ιδέες και τα ιντελεκτουέλ κοινά. Πρώτον αυτό.

Δεύτερον και βασικότερο, αν υπάρχει μία πλατφόρμα στην οποία θα στηριχθεί το «άθλημα», τότε αυτή είναι το Kickstarter. Δεν λέω ότι οι υπόλοιπες είναι αχρείαστες, απλά θα είναι πάντα «το Kickstarter και οι άλλοι». Πώς είναι το eBay στις online δημοπρασίες; Ε, κάπως έτσι. Γιατί μαζεύει τους πάντες, γιατί εξασφαλίζει τη μέγιστη προβολή για κάθε πρότζεκτ, γιατί έχει τεράστια βάση, γιατί είναι ήδη γνωστό, γιατί περισσότερο από site είναι κοινωνικό δίκτυο. Γι’ αυτά και άλλα πολλά. Και σε τελική ανάλυση, παρ’ ότι τυγχάνω gamer π.χ., το Kickstarter είναι αυτό που επισκέπτομαι και όχι το Gambitious.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, τότε ναι, μάλιστα, το crowd funding θα είναι μαζί μας και σε δύο, και σε πέντε και σε δέκα χρόνια, πατώντας σιγά-σιγά ολοένα και καλύτερα. Και για να μη νομίζεις ότι σου λέω μπαρούφες, άκου και τη δική μου ιστορία. Προσωπικά θεωρώ το Planescape Torment ως το καλύτερο παιχνίδι που έχει βγει ποτέ. Με το που έμαθα για το Project Eternity της Obdisian, κάμφθηκαν όλες οι αντιστάσεις μου. Απλά ήλεγξα τους λογαριασμούς μου για να δω ποιο ήταν το μέγιστο ποσό που μπορούσα να δώσω και κάπως έτσι «ξαλάφρωσα» κατά $280. Yeap. Παρά κάτι μια τρακοσάρα για ένα παιχνίδι. Γιατί; Διότι πίσω από το πρότζεκτ υπάρχει μια εταιρεία που εμπιστεύομαι απόλυτα βάσει της δουλειάς της και ένας δημιουργός, στο όνομα του οποίου πίνω ό,τι πίνεται. Ε, και τα δείγματα γραφής που είδα φυσικά με έπεισαν. Αυτή είναι η φιλοσοφία του crowd funding και παράλληλα η δύναμη του Kickstarter…

Αντί επιλόγου

Κλείνοντας και επειδή το Kickstarter μπορεί να είναι το πλέον επιτυχημένο δίκτυο αλλά δεν παίζει μόνο του, θα σου αναφέρω και άλλες παρόμοιες πλατφόρμες αφιερωμένες στο crowd funding. Υπάρχουν λοιπόν φερ’ ειπείν τα Indiegogo και RocketHub που σίγουρα μπορείς να δείς. Το ulule εστιάζει στην ευρωπαϊκή αγορά ενώ το 8-bit Funding μας άφησε χρόνους. Το Gambitious έχει να κάνει με videogames ενώ το Crowdcube αφορά πιο business καταστάσεις. Να έχεις απλά υπ’ όψιν σου πως το κάθε site λειτουργεί με τους δικούς του κανόνες και προϋποθέσεις, οπότε πριν καταθέσεις τον –πολύτιμο αυτές τις μέρες- οβολό σου, διάβασε προσεκτικά τους όρους συμμετοχής του για να αποφύγεις τις δυσάρεστες εκπλήξεις.