Street Fighter: 30 Χρόνια Ξύλο στους Δρόμους

Πρόσφατα είδα έναν φίλο που είχα να δω 30 χρόνια. «Birdie, πώς διάολο πάχυνες έτσι;», τον ρώτησα.

Προτρέχουμε όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το Street Fighter V είναι γεγονός- είναι μια σημαντική κυκλοφορία, όχι μόνο γιατί γεφυρώνει το χάσμα PS4 και PC. Ένας αληθινός πρωτεργάτης του ανταγωνιστικού multiplayer, έρχεται σε μια εποχή όπου μιλάμε ανοικτά και χωρίς αμηχανία για «ηλεκτρονικό αθλητισμό». Πώς φτάσαμε όμως μέχρι εδώ;

Το 1987 επισήμως ήταν το έτος γέννησης του Street Fighter, στη μορφή της καμπίνας, αν και αμφιβάλλω ότι είχε έρθει τόσο γρήγορα στη χώρα μας (ήμασταν και απασχολημένοι με τους μπασκετικούς θριάμβους τότε ως χώρα). Ήταν ένα απλό παιχνίδι, ελαφρώς επηρεασμένο από καρατοπαίχνιδα της εποχής: ο ήρωάς μας Ryu ταξιδεύει σε 5 χώρες του κόσμου για να αντιμετωπίσει συνολικά 10 διαφορετικούς πολεμιστές, αυξανόμενης δυσκολίας. Στη διάθεσή του έχει γροθιές και κλωτσιές τριών βαθμίδων (ελαφρύ, μεσαίο και βαρύ χτύπημα), αλλά και τρία ειδικά χτυπήματα που προκύπτουν από συνδυασμούς των απλών επιθέσεων: τα Hadouken, Shoryuken και Tatsumaki Senpukyaku. Ο Αμερικανός αντίστοιχος χαρακτήρας του Ryu, ο κοκκινοντυμένος Ken, ελέγχεται από έναν δεύτερο παίκτη που μπορεί ανά πάσα στιγμή να μπει στη μάχη. Αυτό ήταν το Street Fighter, το πρώτο. Το 1988 το παιχνίδι μπήκε στα σπίτια των περισσοτέρων, με εκδόσεις για τους οκτάμπιτους της εποχής αλλά και για 16bit μηχανήματα Amiga/Atari, ενώ βγήκε και μια DOS έκδοση. Ήταν μια περίεργη, μεταβατική περίοδος: κάποιοι ακόμα φόρτωναν (ή προσπαθούσαν να φορτώσουν) παιχνίδια από κασέτες, οι πιο προχωρημένοι/προνομιούχοι είχαν γυαλιστερούς home με δισκέτες και οι PCάδες, εντάξει, ακόμα δεν υπήρχε ιδιαίτερα επαφή μεταξύ PC και Street Fighter, ας είμαστε ρεαλιστές. Όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι το πρώτο Street Fighter δεν έγινε τόσο διάσημο όσο το δεύτερο της σειράς, αλλά πρέπει να το αναγνωρίσουμε ως επαναστατικό πρωτεργάτη, καθώς εισήγαγε την έννοια των συνδυασμών κινήσεων που παράγουν ειδικές κινήσεις, αλλά και για τα έξι πλήκτρα χειρισμού. Όπως και να έχει, το Street Fighter το πρώτο δεν το θυμάται πολύς κόσμος, κυρίως έχει ιστορικό ενδιαφέρον…
Γιατί το 1991 βγήκε το Street Fighter II και έγινε ο χαμός.

Ήταν ένα μπιγκ μπανγκ, μια έκρηξη που δημιούργησε μια ολόκληρη αγορά, ένα lifestyle, ένα πραγματικά κομβικό σημείο στην Ιστορία των βιντεοπαιχνιδιών. Δεν άλλαξε μόνο η κατηγορία των fighting games, αλλά ολόκληρη η βιομηχανία, καθώς η νέα μόδα έφερε χείμαρρους από νέες κυκλοφορίες στο είδος. Το ρόστερ με τους οκτώ διαφορετικούς χαρακτήρες που μπορούσαμε να παίξουμε, απλά μάγεψε τα πλήθη. Ο ένας πιο διαφορετικός, πιο φανταχτερός, πιο μοναδικός από τον άλλον: εκτός από το δίδυμο Ryu & Ken, έχουμε τον πρασινοτόμαρο ηλεκτρισμένο Blanka, τον φακίρη-λάστιχο Dhalsim, το κομάντο Guile, τη ρωσική αρκούδα Zangief, τον θεόρατο παλαιστή σούμο Honda και φυσικά το πανέμορφο Chun Li. Κάθε χαρακτήρας είχε τις δικές του μυστικές κινήσεις και διαφορετικό τρόπο παιξίματος, με αποτέλεσμα κάθε παίκτης να έχει προσωπικές προτιμήσεις, τον δικό του ήρωα που ήξερε να παίζει καλύτερα. Αργότερα είδαμε την προσθήκη μενού που αναγράφουν ακριβώς πώς εκτελείται ένα ειδικό χτύπημα, αλλά τότε δεν υπήρχε κάτι τέτοιο: έπρεπε να ξέρεις τα μυστικά του παιχνιδιού, κάτι που έδινε στην όλη εμπειρία μια μυστικιστική χροιά που ξεχώριζε τους μυημένους από τους άμπαλους. Αυτό το δέσιμο με τους οκτώ ήρωες ήταν στη μια πλευρά… και στην άλλη υπήρχε το απόλυτο μίσος (αλλά και ο κρυφός θαυμασμός) με τους τέσσερις άπιαστους, πανίσχυρους «κακούς», τον Vega με τα νύχια, τον τεράστιο Sagat (που τον είχαμε άχτι από το πρώτο Street Fighter), τον Balrog και φυσικά τον M.Bison που ακόμα μισούμε θανάσιμα, 26 χρόνια μετά.

Το πιο αξιοσημείωτο στο Street Fighter 2 για μένα είναι πως πρόκειται για ένα από τα πρώτα, λαμπρά παραδείγματα του «meta-gaming», δηλαδή το φαινόμενο όπου μερίδα παικτών βρίσκουν ένα «παραθυράκι» για να κερδίσουν στρατηγικό πλεονέκτημα στο παιχνίδι. Δεν είναι κλέψιμο, δεν είναι παράνομο: είναι η αλλαγή οπτικής, η αξιοποίηση των ίδιων των κανονισμών, προς όφελος του παίκτη. Για μένα είναι ένα πανέμορφο αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης των παικτών με το παιχνίδι που πάντα γοητεύει. Κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί λοιπόν, είναι ότι το combo-system του Street Fighter II ήταν… τυχαία λειτουργία! Κάποιοι σχεδιαστές είχαν παρατηρήσει ότι ορισμένοι γρήγοροι συνδυασμοί κινήσεων έφτιαχναν ένα animation combo που δεν μπορούσε να μπλοκάρει ο αντίπαλος. Σίγουροι ότι κανείς δεν θα το παρατηρήσει («σιγά μη κάτσουν τώρα να πατάνε σαν τρελοί τα κουμπιά με αυτόν τον τρόπο»), το αφήσαν μέσα στο παιχνίδι. Φυσικά ο κόσμος όχι μόνο το εντόπισε, αλλά το χρησιμοποίησε, διέδωσε τη χρήση του ως meta, προσθέτοντας ένα ακόμα στρώμα στρατηγικής στο παιχνίδι. Περιττό να πούμε, από εκεί και μετά το combo σύστημα έμπαινε σκοπίμως στους μηχανισμούς.

Εξίσου συμπτωματική ήταν και η χρήση του multiplayer στις καμπίνες, όσο απίστευτο κι αν ακούγεται αυτό. Οι έρευνες της Capcom από άλλα παιχνίδια «ξύλου» της εποχής, έδειχναν ότι πολύς κόσμος δυσκολευόταν πολύ στα τελευταία επίπεδα του παιχνιδιού και τα παρατούσε, άρα σταματούσε να βάζει κέρματα στα μηχανήματα. Για να κρατήσουν τον κόσμο λοιπόν περισσότερο στις καμπίνες, σκέφτηκαν να φτιάξουν περισσότερους, πιο ξεχωριστούς χαρακτήρες (Ryu και Ken ήταν τα ίδια sprites με διαφορετικές χρωματικές παλέτες) και να βάλουν έτσι τους πελάτες να πολεμούν μεταξύ τους, αντί με κάποιο πανδύσκολο boss με ζόρικη ΑΙ που αποθάρρυνε τις «καταθέσεις». Με αυτόν τον τρόπο και χωρίς μάλλον να συνειδητοποιούν πλήρως τις επιπτώσεις, το ανταγωνιστικό στοιχείο μπήκε στην εξίσωση και ανέβασε την κατηγορία των fighting σε άλλα επίπεδα. Σημερινοί θεσμοί όπως το Evolution Championship Series υπάρχει μόνο και μόνο εξαιτίας αυτής της απόφασης.

Το αντίκτυπο που είχε το Street Fighter II δεν επαναλήφθηκε, αλλά ο δρόμος πια είχε ανοίξει για τα Mortal Kombat, Tekken, Soulcalibur, Virtua Fighter και ολόκληρης αυτής της τεράστιας και διάσημης κατηγορίας να ανθίσει. Όσο για τη συνέχεια του Street Fighter, από τα μέσα των αμήχανων nineties και μετά, το 1997 είδε την κυκλοφορία του Street Fighter III με υπότιτλο New Generation. Η «νέα γενιά» ήταν μια απόπειρα να φρεσκαριστεί η σειρά με νέο αίμα, καθώς μόνο το δίδυμο Ryu & Ken ήταν γνώριμο (όλοι οι υπόλοιποι ήρωες ήταν καινούριοι), ενώ ήρθε απο το πουθενά ο Alex στην πρωταγωνιστική θέση. Το 2008 βγήκε το Street Fighter IV: δείχνοντας πίστη στο 2D στήσιμο που χαρακτηρίζει τη σειρά, δεν έκανε μετάβαση σε πλήρως 3D περιβάλλον, ενώ παρουσίασε ένα χορταστικό ρόστερ χαρακτήρων και το σύστημα των Focus Attacks. Παράλληλα, μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια είδαμε μερικές παραλλαγές και εκδόσεις με προσθήκες, όπως η σειρά Turbo (που αύξησε την ταχύτητα), η Champion Edition (που μας άφηνε να παίζουμε με τους τέσσερις κακούς) και άλλα πολλά παρακλάδια (ΕΧ, Alpha) και συνεργασίες με άλλες σειρές (Tekken, X-Men) που δεν θα μας απασχολήσουν πολύ εδώ. Γενικώς η σειρά Street Fighter είναι διαβόητη για τις υπο-εκδόσεις και παραλλαγές και μόνο οι μυημένοι θυμούνται τις διαφορές μεταξύ τους. Σκοπός του άρθρου εδώ δεν είναι να τις παραθέσουμε λεπτομερώς, όποιος θέλει μπορεί να επισκεφθεί μια βάση δεδομένων όπως στο Moby Games για να χαζέψει.

Το πολιτισμό αντίκτυπο του Street Fighter απογειώθηκε φυσικά με την κινηματογραφική ταινία του 1994, με μερικά πολύ χτυπητά ονόματα (Ζαν-Κλοντ-Βαν-Νταμ ως Guile, Κάιλι Μινόγκ ως Cammy και Ραούλ Τζούλια ως Bison). Νομίζατε πως θα τη γλυτώνατε, ε; Κοιτάξτε, σίγουρα είναι λίγο αμήχανο να βλέπεις αυτήν την ταινία σήμερα: χάλια το σενάριο, χάλια η υποκριτική, χάλια οι σκηνές μάχες. Αλλά, πρώτον, ήταν από τις πρώτες και σημαντικότερες φορές που το Χόλυγουντ νοιάστηκε αρκετά για να ασχοληθεί με «αυτά τα σαχλά βιντεοπαιχνίδια που παίζουν οι παλαβοί» (και μάλιστα με καλή παραγωγή και ακριβά ονόματα) και δεύτερον, έχει ανέλθει πλέον σε ρετρό καλτ στάτους. Δεν γίνεται να μην σου αρέσει η ταινία Street Fighter, είναι τόσο χάλια που κάνει πλήρη κύκλο και γίνεται must. Δεν ήταν μόνο αυτή η ταινία η μόνη έκφανση του Street Fighter στις ζωές μας. Το φαινόμενο Street Fighter έχει εμφανιστεί σε μίνι σειρές, κινούμενα σχέδια και anime, παραγωγές machinima και web series με ηθοποιούς, αρκετά μάνγκα (των Masahiko Nakahira και Kanzaki), διάφορες σειρές από δυτικά κόμικ από το 1993 μέχρι και σήμερα (με πιο πρόσφατο το Street Fighter X GI Joe) και παιχνίδια καρτών από τη Sabertooth Games. Για να μην αναφερθούμε σε merchandise, φιγούρες, μπλούζες και κουκλάκια, ούτε σε ειδικά Street Fighter Conventions και την προτίμηση πολλών cos players να αναπαριστούν τους αγαπημένους τους ήρωες από μια τόσο λατρεμένη και γνωστή σειρά. Και, αλήθεια, αρκεί να φωνάξετε με όλη σας τη φωνή τη λέξη «Χα-ντού-κεν» σε ένα πλήθος και θα εκπλαγείτε από το πόσα βλέμματα αναγνώρισης και χαμόγελα θα λάβετε…

ΣΗΜΕΡΑ ΕΜΑΘΑ ΟΤΙ:

• Ο Μ. Bison βασίζεται στον μεγάλο κακό μιας ιαπωνικής ταινίας επιστημονικής φαντασίας, το Tokyo: The Last Megalopolis (δείτε το, είναι διαμάντι καλτίλας).
• Το αρχικό όνομα του Zangief ήταν Vodka Garbalski.
• Στα Street Fighter II, η ισπανική σημαία που χρησιμοποιείται για τον Vega θεωρείται αντισυνταγματική και απαγορευμένη από το 1975, καθώς είναι η σημαία της δικτατορίας του Φράνκο.
• Πρώιμο σχέδιο του Dhalsim τον δείχνει με τουρμπάνι, τέσσερα χέρια και κεφάλι ελέφαντα.
• Το δεύτερο Street Fighter αρχικά ήταν ένα παράλληλου scrolling όπως το Double Dragon, αλλά τελικά αποφασίστηκε να δοθεί έμφαση στο multiplayer. Το πρωτότυπο μορφοποιήθηκε και κυκλοφόρησε τελικά ως Final Fight.
• Οι τεξανοί μουσικοί Man Factory έχουν γράψει ολόκληρη ροκ όπερα που εξιστορεί τις ιστορίες των Ken, Ryu, Chun Li και που ολοκληρώθηκε μετά από έξι χρόνια και τρία άλμπουμ. Χωρίς πλάκα: http://manfactory.bandcamp.com/
• Το «Ε» στο Ε. Honda σημαίνει Edmond.
• Το όνομα M. Bison αρχικά ήταν του Balrog, ως αναφορά στον M. Tyson (και οι δύο μαύροι μποξέρ).
• Η Capcom, εντυπωσιασμένη από το Rainbow Set mod που είχε φτιάξει η κοινότητα, ενσωμάτωσε όλες τις λειτουργίες του στο επίσημο Street Fighter II Turbo: Hyper Fighting.
• Ο σχεδιαστής του παιχνιδιού Yoshiki Okamoto, αρχικά ήθελε η Chun-Li, ως εκπρόσωπος του ασθενούς φύλου, να έχει πολύ μικρότερη health bar από τους υπόλοιπους μαχητές…