Εκεί λοιπόν που περιμένεις με αγωνία να μάθεις την ημερομηνία κυκλοφορίας του παιχνιδιού που έχεις «μπανίσει» εδώ και λίγο καιρό, ξαφνικά ανακοινώνεται η κυκλοφορία του για το επόμενο έτος. Ε και τρως την ξενέρα της ζωής σου. Πώς θα σου φαινόταν να μπορούσες να παίξεις το παιχνίδι στη μορφή που βρίσκεται τη στιγμή εκείνη, χωρίς να έχει τελειώσει η ανάπτυξή του ακόμα; Κάτι τέτοιο μάλλον σκέφτηκε η Valve μέσα στο 2013 και ανακοίνωσε το πρόγραμμα Steam Early Access, έχοντας ίσως σαν έμπνευση το πρώτο παιχνίδι που έκανε τεράστια επιτυχία πριν την κυκλοφορία του, το Minecraft.
Όπως πολύ σωστά καταλαβαίνεις από το όνομά του (και από τον τίτλο του άρθρου βέβαια) το πρόγραμμα επιτρέπει σε δημιουργούς παιχνιδιών να διαθέτουν τα παιχνίδια τους προς πώληση πριν την κυκλοφορία τους και έτσι οι gamers μπορούν να παίξουν τα παιχνίδια τους από πολύ νωρίς. Αυτή η κίνηση της Valve δίνει πολλά πλεονεκτήματα ιδιαίτερα στους developers του παιχνιδιού, οι οποίοι μπορούν πλέον να αναπτύσσουν τα παιχνίδια τους βάσει των προτιμήσεων και των προτάσεων των ίδιων των παικτών. Επίσης, πολλές φορές μικρά indie στούντιο δεν έχουν τη χρηματική άνεση να αναπτύξουν πλήρως ένα παιχνίδι και να το λανσάρουν, οπότε κάτι τέτοιο τους επιτρέπει να μαζέψουν χρήματα από πριν για να καταφέρουν να το ολοκληρώσουν. Από την άλλη βέβαια, αν το παιχνίδι ακυρωθεί, αποζημίωση για τους παίκτες… γιοκ!
Αυτό το τελευταίο έχει προβληματίσει πολλούς είναι η αλήθεια και έχει επιτρέψει σε πολλούς developers να εξαπατούν κόσμο ή να επαναπαύονται. Και πώς γίνεται αυτό; Βγάζεις ένα ωραίο παιχνιδάκι με τα βασικά του χαρακτηριστικά, χωρίς να έχεις ξεσκιστεί να το τελειοποιήσεις. Αν είναι καλή η ιδέα σου, με το σωστό μάρκετινγκ και promotion έχεις βγάλει τα λεφτά της ζωής σου μέσα σε έναν μήνα Early Access του παιχνιδιού. Εφόσον έχεις τα λεφτά στην τσέπη, κάθε μέρα θα αφήνεις για «αύριο» τη συνέχιση της ανάπτυξής του, μέχρι που δεν θα το κυκλοφορήσεις ποτέ. Αλλά τί σε νοιάζει, επιστροφή χρημάτων δεν παίζει.
Το τελευταίο παράδειγμα δεν είναι ιστορία που έβγαλα από το μυαλό μου -οκ, μερικώς είναι :P- αλλά υπάρχουν πολλά παιχνίδια εκεί έξω που έχουν «σκαλώσει» στην alpha έκδοσή τους εδώ και χρόνια. Ένα αληθινό παράδειγμα είναι το Project Zomboid που είχαμε αναφέρει τις προάλλες, το οποίο μαζεύει λεφτά εδώ και τρία χρόνια! Επίσης, παρόμοιο θέμα έχουν και πολλά παιχνίδια που ξεκινούν μέσω Kickstarter και αφού μαζέψουν το ποσό εξαφανίζονται, αλλά νομίζω πως ξέφυγα από το θέμα (έχει κάνει αντίστοιχο αφιέρωμα ο Κηπουρόπουλος).
Ωστόσο, δεν είναι καλό να κοιτάμε μόνο την άσχημη πλευρά των πραγμάτων. :P Υπάρχουν πολλά υποδείγματα παιχνιδιών που τα έχουν πάει τέλεια στο πρόγραμμα της Valve και φαίνεται να έχουν σίγουρο μέλλον. Πρώτο και βασικότερο παράδειγμα είναι το DayZ, το οποίο ξεκίνησε ως mod του Arma II και αυτή τη στιγμή βρίσκεται εδώ και περίπου 1-2 μήνες στο Early Access με standalone έκδοση, έχοντας πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο ψηφιακές κόπιες. Το DayZ πλέον είναι ένα από τα πιο γνωστά παιχνίδια στις μέρες μας και βρίσκεται ακόμα σε σχετικά αρχικό στάδιο -έχουν πολλά να προστεθούν ακόμα- αλλά σίγουρα περιμένουμε την επίσημη κυκλοφορία του.
Κλείνοντας λοιπόν, να πω πως δεν είμαι κατά των Early Access παιχνιδιών -ίσα ίσα τα στηρίζω κιόλας- αλλά θέλει λίγη προσοχή, γιατί το πράγμα σιγά σιγά έχει αρχίσει να ξεφεύγει. Να σημειώσω επίσης πως η πλειοψηφία των παιχνιδιών που «μπαίνουν» στο πρόγραμμα Steam Early Access είναι indies, με 107 παιχνίδια στο σύνολο να είναι ήδη διαθέσιμα.
3 Σχόλια
Όπως επιμένω να λέω σε αυτές τις περιπτώσεις, «τα μαχαίρια δεν είναι κακά»: ναι μεν με ένα μαχαίρι μπορείς να ξεκοιλιάσεις τον άλλο, με ένα μαχαίρι όμως μπορείς να κόψεις και σαλάτα.
Έτσι και με το Early Access, όπως αναφέρει πολύ σωστά ο Στέφανος, υπάρχουν τίτλοι που κρύβουν δουλειά από πίσω τους, υπάρχουν κι άλλοι που οι developers «άραξαν» στα χρήματα που έβγαλαν από την… alpha beta® έκδοση του παιχνιδιού τους και έγραψαν την υπόλοιπη ανάπτυξη εκεί που δεν πιάνει μελάνι.
Το θέμα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να ξέρεις τι παίρνεις. Πριν δώσεις π.χ. τα χρήματά σου για το «Early Access προνόμιο» ενός τίτλου, να έχεις κάνει την έρευνά σου για τους δημιουργούς του, να ξέρεις τι παίρνεις και προπάντων να γνωρίζεις ότι στην ουσία προσφέρεις υπηρεσίες beta testing πληρώνοντας κι από πάνω.
Προσωπικά δεν είμαι ιδιαίτερα σύμφωνος με την πρακτική αυτή ως καταναλωτής (αν θέλω να πάρω μια ιδέα από ένα παιχνίδι θα παίξω ένα δωρεάν demo, ενώ θεωρώ πως το σωστό beta testing πρέπει να γίνεται συντονισμένα [ποιοτικά και όχι απαραίτητα ποσοτικά] και επί πληρωμή για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα), ωστόσο business-wise βγάζω το καπέλο σε όποιον ακολούθησε την πρακτική αυτή και δικαιώθηκε: προπληρώθηκε όλο το ποσό για ένα προϊόν που ΘΑ παραδώσει.
1. Αποζημίωση σε κάθε στραβή γιοκ.
2. Αγοράζω προϊόν που δεν ξέρω τι μορφή θα έχει εν τέλει (έχουμε δει μικρά updates να αλλάζουν ολόκληρα παιχνίδια, πόσο μάλλον όταν βγει το… άλλο μισό παιχνίδι!)
3. Κίνδυνος κορεσμού. Αν το χω βαρεθεί μέχρι να βγει?
4. Ανισότητα στην εμπειρία της κοινότητας. Θα μπω release day και θα υπάρχουν άτομα που θα το ξέρουν απ’ έξω το παιχνίδι, έχοντας αβάντα λόγω early access.
5. Και εν τέλει δεν είναι ολικό προϊόν. Αν θέλανε το 10% της τιμής, οκ να το δεχτώ. Αλλά θα πήγαινες να δεις 15′ ταινία και μετά να περιμένεις κάθε μέρα να σου βγάζουν από 1 πεντάλεπτο? Θα αγόραζες μουσική που θα παιζε την μουσική και οι στίχοι θα βγαιναν αργότερα? Θα αγόραζες σπίτι χωρίς μπάνιο, το οποίο θα προστεθεί αργότερα? Αυτοκίνητο χωρίς καθίσματα?
Είναι η μόδα που καθιέρωσε ο Notch. Είδαν όλοι ότι ο κόσμος τσιμπάει και πάρε να ‘χεις. Όπως και με το Kickstarter. Θα περάσει ο καιρός και θα χαλαρώσει, θεωρώ, το πράμα…