Κάθε κλάδος έχει κι ένα masterpiece, ένα αριστούργημα που απολαμβάνει τον σεβασμό και την αποδοχή κριτικών, κοινού, κυβερνήσεων και θρησκειών. Στη ζωγραφική είναι η Μόνα Λίζα, στη λογοτεχνία είναι η Θεία Κωμωδία, στον κινηματογράφο ο Πολίτης Κέιν, στην αρχιτεκτονική, η όπερα του Σίδνεϊ. Στα turn-based strategy, είναι το X-Com: Enemy Uknown. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα παιχνίδια που καταφέρνουν να έχουν μόνο ένθερμους υποστηρικτές, που ενώνουν λαούς και που λύνουν διαφωνίες. Τι γίνεται λοιπόν όταν αποφασίζεις να ξαναφτιάξεις ένα τέτοιο άψογο masterpiece από την αρχή;
Το Xenonauts ξεκινάει τόσο ξερά, που νομίζεις ότι πάτησες escape στο όποιο εισαγωγικό βίντεο. Το πρώτο πράγμα που βλέπετε μετά την επιλογή του New Game, είναι η υδρόγειος σφαίρα και ένα μεγάλο κουτί κειμένου που εξηγεί τους βασικούς μηχανισμούς του παιχνιδιού. Στα πρώτα δέκα δευτερόλεπτα έχεις καταλάβει ότι η όλη φάση είναι hardcore. Το βασικό gameplay παραμένει το ίδιο με εκείνο του X-Com: χτίζετε βάσεις για να καλύψετε όσο γίνεται μεγαλύτερο κομμάτι της υφηλίου, ώστε να αναχαιτίζετε εχθρικά σκάφη (base και resource management), στέλνετε ομάδες κρούσης για να σκοτώσουν ή να αιχμαλωτίσουν εξωγήινους (turn-based strategy), ενώ παράλληλα αναθέτετε επιστήμονες και μηχανικούς στην ανάπτυξη και παρασκευή νέας τεχνολογίας.
Το κομμάτι με τις μάχες, με το turn-based σύστημα και τα time units, παραμένει το δυνατό σημείο του Xenonauts. Μπορείτε να φτιάξετε ομάδα με γρήγορους scouts για να καταλάβετε γρήγορα το UFO, να φτιάξετε τεθωρακισμένους πεζικάριους με πολυβόλα, να έχετε μόνο… κατεδαφιστές με εκρηκτικά και χειροβομβίδες, να πετάτε από στέγη σε στέγη με τις ειδικές πανοπλίες. Ακόμα και τα άρματα μάχης που μπορείτε να φέρετε στη μάχη είναι πολύ πιο πρακτικά και στέκονται καλά στις συμπλοκές με τους εξωγήινους. Το οξύμωρο είναι ότι οι μάχες, από ένα σημείο και μετά, ίσως αποτελούν και την αχίλλειο πτέρνα του παιχνιδιού: οι χάρτες σύντομα αρχίζουν να επαναλαμβάνονται (αν και μπορείτε να κατεβάσετε maps φτιαγμένες από τον εξαιρετικό editor). Επίσης, όταν σταματούν να εμφανίζονται νέοι εξωγήινοι κι έχουν εξαντληθεί οι τεχνολογικές ανακαλύψεις, οι συμπλοκές γίνονται λίγο υπόθεση ρουτίνας, ενώ οι μηχανισμοί του line-of-sight παρουσιάζουν μικρο-προβλήματα, με περίεργες γωνίες θέασης, κουτιά που μπλοκάρουν θέαση (ενώ δεν θα έπρεπε) και εξωγήινους να σας πετυχαίνουν από απίθανες στάσεις.
Πρωτοβουλίες και ξεστρατίσματα
Το Xenonauts παίρνει και μερικές… περίεργες πρωτοβουλίες. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια του πολέμου στο X-Com, ειδικά στα τέλη του παιχνιδιού, είναι το psychic warfare μεταξύ ανθρώπων και εξωγήινων, με τα αξέχαστα Mind Control. Στο Xenonauts, μόνο οι εξωγήινοι έχουν αυτήν την ικανότητα και μάλιστα σε ανεπτυγμένο βαθμό (τα Mind Controls από αθέατους εχθρούς είναι συχνό φαινόμενο). Επίσης, οι άνθρωποι δεν μπορούν καν να αναπτύξουν κάποια άμυνα, να εκπαιδευτούν σε κάποιο mental defense ή να κατασκευάσουν, τέλος πάντων, κάποιο ψυχομαντζαφλάρι. Μόνο το Bravery Rating μπορεί να σας σώσει, αλλά κι αυτό θα πρέπει να το έχετε καλλιεργήσει από νωρίς.
Οι αερομαχίες είναι από τις άσχημες αλλαγές που κάνει το Xenonauts. Μεταφερόμαστε σε μια οθόνη χειρισμού των σκαφών μας (μέχρι τρία) σε ένα περιβάλλον που κυλάει μεν σε real-time, αλλά μπορούμε ανά πάσα στιγμή να παγώσουμε τη δράση με το space bar. Το σκεπτικό εδώ είναι ότι παγώνουμε το παιχνίδι, δίνουμε εντολές σε κάθε σκάφος (πού θα κινηθεί, ποια όπλα θα χρησιμοποιήσει, ελιγμοί, afterburners), ξεπαγώνουμε τη δράση, αφήνουμε να περάσουν λίγα δευτερόλεπτα, ξαναπαγώνουμε για διορθωτικές κινήσεις και πάει λέγοντας. Πολύ μπέρδεμα, χωρίς λόγο. Το παιχνίδι δεν δείχνει και κάποιο καλό tutorial, παρά μόνο το κλασικό κατεβατό κειμένου με μερικές πρόχειρες επεξηγήσεις. Η λύση είναι να σιγουρευτείς ότι έχεις κατά πολύ ανώτερες δυνάμεις που θα δώσουν υψηλό ποσοστό επιτυχίας, ώστε με ένα κλικ, να δώσεις εντολή για auto-resolve. Σεβαστή η σκέψη του developer να θέλει να φτιάξει κάτι, για να ζωντανέψει το αντίστοιχο mini-game του προκατόχου, αλλά δεν νομίζω ότι κινήθηκε σωστά.
Απλοποιήσεις και χατίρια
Το Xenonauts έχει απλοποιήσει μερικά από τα επίπονα logistics που μας βασάνιζαν στο παλιό X-Com: δεν χρειάζεται να παραγγέλνετε έναν-έναν τους πυραύλους ανεφοδιασμού για τα αεροσκάφη, ούτε να κατασκευάζετε τους γεμιστήρες για τα όπλα. Τα λάφυρα πολέμου από τα crash sites πωλούνται αυτόματα μετά τη λήξη της αποστολής. Αν θέλετε μάλιστα, μπορείτε να αποφύγετε μια μάχη σε ένα crash site: αφού καταρρίψετε ένα εχθρικό σκάφος, έχετε την επιλογή να το ισοπεδώσετε με ένα airstrike, με το πάτημα ενός πλήκτρου. Μπορεί να μην ανασύρετε ευρήματα και να μην μαζέψετε experience points, αλλά η τοπική κυβέρνηση σας δίνει επί τόπου ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Από τα μέσα και μετά, όπου μερικές φορές με έπιανε μια βαριεμάρα να παίξω μια εύκολη αποστολή, έπιανα τον εαυτό μου να χρησιμοποιεί ξανά και ξανά αυτό το βολικό airstrike.
Το Xenonauts κάνει διάφορα χατίρια για να μας κάνει τη ζωή ευκολότερη: για παράδειγμα, όταν ξεκινάτε μια νυχτερινή αποστολή, φροντίζει να εξοπλίσει αυτόματα τους στρατιώτες με φωτοβολίδες. Άλλο παράδειγμα είναι οι κατηγορίες εξοπλισμού. Αν και δεν είναι «κλάσεις» με τα δικά τους χαρακτηριστικά, υπάρχουν «ταμπέλες» που μπορείτε να αναθέσετε στους στρατιώτες, όπως Assault, Scout, Sniper, Rifleman, κτλ. Έτσι, όταν «σώζετε» ένα συγκεκριμένο συνδυασμό στολής, όπλου, εφοδίων ως ένα είδος κλάσης, είναι εύκολο να αναθέσετε ρόλους και να αλλάξετε ολόκληρο το inventory, με ένα μόνο κλικ. Εξίσου φιλεύσπλαχνη είναι και η νέα συνθήκη νίκης στη μάχη: αν καταφέρετε να αδειάσετε το κέντρο ελέγχου σε ένα UFO και κρατήσετε στρατιώτες μέσα για πέντε γύρους, κερδίζετε τη μάχη αυτόματα, ακόμα και αν υπάρχουν αδέσποτοι εξωγήινοι κάπου στον χάρτη. Αυτές οι διευκολύνσεις δεν σημαίνουν βέβαια ότι το Xenonauts είναι εύκολο παιχνίδι. Ο δείκτης δυσκολίας παραμένει υψηλά και στο Xenonauts βρίσκεσαι αναπόφευκτα να ξαναζείς στιγμές άγχους και τρομάρας: πάνω που τελειώνουν τα Time Units του στρατιώτη, στην τελευταία στροφή, βρίσκεσαι face-to-face με έναν πάνοπλο εξωγήινο. Ένας sniper σε πετυχαίνει από μια απίθανη γωνία, ενώ ο βετεράνος σας καταφέρνει να αστοχήσει και να ρίξει την χειροβομβίδα στα ίδια του τα πόδια. Είναι οι κλασικές συναισθηματικά αντικρουόμενες στιγμές των X-Com…εκνευρισμός αλλά και έρωτας μαζί.
To Xenonauts είναι ένα περίεργο πράγμα: δεν είναι remake, ούτε όμως και πρόχειρη αναμάσηση, καθώς υπάρχει πολύ μεράκι και αγάπη εκ μέρους του developer. Είναι σίγουρα κάτι παραπάνω από ένα fan project που στρώνει νέα skins και textures σε ένα παλιό παιχνίδι, αλλά δεν είναι και κάτι που ξεστρατίζει πολύ από τον εμπνευστή. Οπτικά, δεν μοιάζει τόσο με το αρχικό X-Com… τα γραφικά θυμίζουν περισσότερο Jagged Alliance 2, παρά X-Com. Οι ίδιοι οι developers πάντως χαρακτηρίζουν το παιχνίδι όχι ως κλώνο ή re-make, αλλά ως «re-imagining», δηλαδή κάτι σαν επανερμήνευση. Το σίγουρο είναι ότι οι βετεράνοι του Χ-Com σίγουρα θα το εκτιμήσουν, μαζί με τα μειονεκτήματά του, αλλά για πιο casual gamers της νέας γενιάς, το Xenonauts δεν είναι και το πιο εύπεπτο strategy…